TUHAF SORULARA ÇILGIN YANITLAR

 

“Kitaplarla karşılaşma anlarımız insanlarla olana benziyor aslında. İlk izlenimde pek hoşlanmayıp ön yargılı davranabiliyoruz bazen. Tanışıklık biraz ilerleyince ağız burun kıvırmalarımızın yanılgıya dönüştüğünü fark ediyoruz. İnsana da kitaba da bir şans…” diyor Tudem’den yayımlanan son kitabı Aklımda Tuhaf Sorular’ın daha ilk denemesinin son paragrafında sevgili Mavisel Yener. Bir Türkçe-edebiyat öğretmeni olarak kitaplara şans vermekle ilgili düşündüklerimi o kadar güzel dile getiriyor ki hayran olmamak mümkün değil.

Deneme, edebiyatta kimliğini tam olarak bulamamış bir türdür bana göre, nereye çeksen oraya gider; bazen söyleşiye, bazen anıya, bazen öyküye, çokça şiire selam çakar… Ama sanılanın aksine de zordur bu alanda kalem oynatmak. Derslerde bu konuyu işlerken kanıtlama ihtiyacı duymadan her konuda duygu ve düşüncelerimizi rahatça anlatabildiğimiz tür diye söz ederiz de aslında kolay mıdır insanın duygu ve düşüncelerini okuru sıkmadan anlatabilmesi? Kanıtlamak gerekmez deriz ama kültürel bir birikimimiz yoksa nitelikli olur mu yazdıklarımız?

İşte Yener, yetişkinlerin bile okumakta zorlandıkları bir türde küçük okurlar için “büyük” denemeler yazmış ve ne güzel ki biz okurlarla paylaşmış. Biz okurlar diyorum çünkü okurken yüzümden gülümsemem, belleğimden düşüncelerim eksik olmadı, çocukları düşünemiyorum bile! Denemenin bir şey öğretme kaygısı bildiğiniz üzere yoktur ama iyi denemelerde olduğu gibi Yener’in denemelerinde de ilginç bilgilerle karşılaşıyoruz. Örneğin Lodosçu Amca Sokağı adlı denemede Estonya’daki Çorba Kasabası’nın adının öyküsünü öğreniveriyoruz.

İnsanlarla sümüklü böceklerin ortak yanını, sanal dünyadaki bilgilerin güvenirliğini, yaşadığımız yüzyılın bir kokusu olup olmadığını, kalemlerle insanları birbirinden ayıran en önemli özelliği, Karagöz-Hacivat’ı, esprilerin son kullanım tarihini ve bir bu kadar daha tuhaf konular hakkında sorgulamaları samimi ve eğlenceli bir üslupla aktarıyor “diş işleri, düş işleri benim bu işleri niçin seçtiğim belli” diyen sevgili diş hekimi yazar Yener. Yapıtın çocuk ve gençlik yazınımızda çok örneğinin olmadığını da burada belirtmek gerekir diye düşünüyorum çünkü genellikle deneme yetişkinlerin yetişkinleri düşünerek kaleme aldığı bir tür olarak karşımıza çıkmakta.

Kitap 3, 4, 5 ve 6.sınıflara öneriliyor yayınevinin sitesinde ancak içindeki çocukla bağını hiç koparamayan tüm yetişkinlerin de hem keyif alarak hem de sorgulayarak okuyabilecekleri bir deneme seçkisi Aklımda Tuhaf Sorular. Gelin yazımızı kitaptaki “tuhaf” sorulardan biriyle bitirelim. “Kalemle insanı birbirinden ayıran en önemli özellik nedir? Birinin yazdıkça tükenmesi, diğerinin yazdıkça çoğalması.” Üreterek çoğaldığınız günlerin artması dileğiyle!

Aklımda Tuhaf Sorular, Mavisel Yener, Tudem, İzmir, 2022.