Olmayan şeyler mi,
olamayan şeyler mi yoksa olmaya başlayıp da sonlandırılamayan şeyler mi? Füsun
Çetinel’in Günışığı Kitaplığı’ndan yayımlanan son yapıtı ama kendisinin ilk
öykü kitabı Olmayan Şeyler’i bitirdiğimde bu sorular sardı tüm belleğimi.
Daha çok romanlarıyla
tanıdığımız Çetinel, bu defa gençler için sımsıcak ve bir o kadar da çarpıcı on
beş öykü yazmış. Klasik öykü tanımından uzakta yer alan öykülerin klasik sonuç
bölümleri de yok; olayın akışını, sonlandırılmasını okura bırakmayı tercih
etmiş. Yaşam da aslında böyle değil midir çoğu zaman? Hayatta her şeyin net bir
şekilde sonlanmadığına defalarca tanık olmaz mıyız? Çetinel böyle yaparak genç
okurun hem düşünmesine olanak sağlıyor hem de umudunu her şeye karşın
korumasını istiyor.
Yapıtta en sevdiğim öykülerin
başında gelen “Ağaçlara Özgürlük”te gezi olaylarını anımsarken başkarakterin “Narsistmişim,
bencilmişim, tembelmişim, apolitikmişim. Bilgisayarın başından kalkmazmışım.
İşte, istediğiniz oldu! Kalktım bilgisayarın başından. Geleceğime sahip çıkmak
için yollara düştüm.” sözleriyle gençlerin yetişkinlere en güzel isyanlarından
birine tanık oluyoruz. “Matya Kız” öyküsünde okumak istediği halde kendisine
olanak sunulamayan bir genç kızın, “Son Durak C’nnettepe” öyküsünde
sevgili(-siz) şiddetine uğrayan bir genç kızın dramını okurken içinizi burkulmamasına engel
olamıyorsunuz.
“Kendime Sevgilerle” ve “İnsan
Yavrusu” öykülerinde fantastik dokunuşlar dikkati çekse de Çetinel’in gerçekçiliğinden
asla taviz vermeyen üslubunu koruduğunu söyleyebiliriz. Özellikle “İnsan
Yavrusu” öyküsünde hayvanlarla insanlar yer değiştirse neler olabileceğiyle
ilgili anlatılanlar hepimizin üzerinde düşünmesi gereken bir durum.
Başta da belirttiğim gibi
çok şey oluyor ama eğer sonuç odaklı öyküler bekliyorsanız aslında hiçbir şey
olmuyor. Her şeyin sonuç ve başarı odaklı olduğu günümüz dünyasında Çetinel’in
öyküleri bize “Bir dur kardeşim, bir dinlen, nefeslen, düşün biraz!” diyor
adeta. Koskoca bir süreci heba etmenin ne kadar acı bir şey olduğunu bir tokat
misali vuruyor zihnimize.
Yaşamın her alanından
kesitlere samimi, gerçekçi ve sorgulatan bir üslupla yer veren yapıtı özellikle
ilk gençlik döneminde çocukları olan tüm ailelere ve gençlere öneriyorum. Ol(a)mayan
şeyler dediklerimizin de aslında bizim dışımızdakilerin hayatında bir şey
olduğunu/olabileceğini unutmadığınız günlerde okumanız ve sorgulamanız
dileğiyle!
“Olmayan Şeyler”, Füsun Çetinel, öykü,
Günışığı Kitaplığı, İstanbul, 2021