17 Ağustos 2024 Cumartesi

AKIL ALMAYAN YOLCULUKLAR MI, BİLGE KEDİLER Mİ?



“Kedi sevmek kedinin kendisini seven (kendisinin de sevdiği) kişi karşısındaki  umursamaz bağımsızlığını baştan kabul etmek demektir.” demiş Bilge Karasu. Neydik N’olduk Ailesi kitabıyla kalplerde derin izler bırakan, hem gençlere hem yetişkinlere seslenen, yazınımızın güçlü kalemlerinden Neslihan Acu’nun “Günışığı Kitaplığı”ndan yayımlanan son romanı Barış’ın Akıl Almaz Yolculukları bize kedilerle dolu bir macera sunarken bir yandan da kedilerin bağımsızlıklarını da vurguluyor.

Barış on on bir yaşlarında, iki yıl önce babasını kaybedip hâlâ onun yokluğuna alışamayan ve günün sıradanlığından sıkça yakınan bir çocuk. Annesinin eve kabul etmemesi nedeniyle kapıdaki kedilerle ilgilenmekte. Bir gün kedilere özenip ve acıdığı bir kediyi desteklemek amacıyla geri dönüşü zor bir dilek diliyor: Kedi olmak istiyor. Kediye dönüşüyor hatta babasına da kavuşuyor ama neye yarar ki? Babası onu kedi sanıyor. Bahçedeki bilge sarı kedi ile zamanda yolculuk yapmaya başlıyorlar. Bu arada sarı kedi romanımızın ana karakterlerinden. Eskiden yaşadığı, rahmetli insanı Profesör Zaman’dan o kadar çok şey öğrenmiş ki bütün gün köşesinde çevreyi gözlemleyerek sessizce oturuyor. Hem Barış’a yardım etmek hem de eski insanına ulaşmak için bir paralel evrenden diğerine savrulmakta da çok başarılı. Mistik’in felsefi bakışı da kitabın ilgi çekici bölümlerini oluşturuyor. İnsanların çok aceleci olup yaşamın tadını çıkaramadıklarını, etraflarına dikkat etmeden her gün aynı şeyleri yaparak ömürlerini tükettiğini ancak kedilerin belleklerinin zayıf olduğu için her yeni güne eskiyi unutarak başladıklarını söylerken sıradan bir çocuk romanıyla karşı karşıya olmadığınızı anlıyorsunuz.

Kedileri zaten seven ben, bu kitaptan sonra onlarla ilgili yepyeni şeyler de öğrenerek ve büyük bir mutlulukla kalkıp bahçemdeki kedilere daha da büyük bir sevgi ve hayranlıkla bakıyorum. Yayınevi tarafından 4, 5 ve 6. sınıflara önerilse de her zaman vurguladığım gibi, içindeki çocukla bağını hiç koparamayan macera ve özellikle kedi seven tüm yetişkinlerin de hem keyif alarak hem de kedilere ve kendilerine farklı bakarak okuyabilecekleri bir roman Barış’ın Akıl Almaz Yolculukları. Tay Hohoff’un da dediği gibi “Hayatta bir kedi tarafından karşılanmaktan daha fazla insanın içini ısıtan çok az şey vardır.” Kedili ve sevgili günlerde okumanız dileğiyle!

 

Barış’ın Akıl Almaz Yolculukları”, Neslihan Acu, roman, Günışığı Kitaplığı, İstanbul, 2024.

 

 

 

2 Ağustos 2024 Cuma

HARİKA BİR YETİŞKİN MASALI: NARPERİ’NİN BİLEZİĞİ

Geç okuduğuma hayıflandığım bir yapıtla tanıştım geçen hafta. Esen Armağan Özakbaş’ın “Duvar Yayınları”ndan 2023’te yayımlanan Narperi’nin Bileziği gerek içeriği gerekse çok değerli bir amaca yönelik olmasıyla salt kadınların değil, hatta özellikle erkeklerin okuması gereken bir masal.

Önce kitabın arka kapağında da yer verilen yazılış sürecinden söz etmek istiyorum. 2021 yılında yönetmen Jale İncekol bir belgesel drama filmi projesi kapsamında Denizli’nin Bozkurt ilçesinde Sazköy’e gider. Yöredeki kadınların üretip kazanması yanında toplumsal cinsiyet rollerine dayalı eşitsizlik konusunda bilinçlenerek kendilerini yeniden var etmeleri amacıyla Bozkurt Belediyesi ve Denizli Soroptimist Kulübü paydaşlığıyla el sanatları atölyesi üretime başlar. Bu nedenle hemen her yaş grubunun sevdiği, temel yaşam sorunlarına çözüm buldurucu, bir anlamda dönüştürücü işlevi olan bir masala gerek duyulur ve Özakbaş da filme de adını veren Narperi’nin Bileziği’ni yazar.

Temelinde, belirsiz bir zamanda bir köyde komşu iki evde, aynı gün ve saatte doğup birbirine ikiz denecek kadar benzeyen Narperi ve Canperi adlı iki güzeller güzeli kızın öyküsünün yer aldığı masal, kadını metalaştıran bir zihniyetin topluma ve temelde kadının kendisine ne kadar zarar verdiğini şiir tadında bir dille o kadar güzel anlatıyor ki hiç bitsin istemiyor insan okurken. Bu iki kız, aileleri birbirini çok sevmese de çok yakın arkadaş oluyorlar ancak yine bir ailenin kişisel çıkarları yüzünden yolları ayrılmak zorunda kalıyor.

Özakbaş, yapıtını doğal masalların içtenliğiyle ama yine doğal masalların çoğunda pek göremediğimiz kadına verilen değerin sorgulanmasıyla oluştururken halk deyişlerinden de güzel bir biçimde yararlanmış. Kitabın adındaki bileziği okumaya başlamadan önce farklı hayal etmiştim ancak onu da o kadar güzel bir şekilde masala yerleştirmiş ki hayran kalmamak mümkün değil.

Masalların genellikle çocuklara hitap ettiği düşünülse de özellikle Narperi’nin Bileziği yetişkinlerin hatta başta da belirttiğim gibi öncelikle erkeklerin okuyup üzerinde düşünmesi gereken bir masal. En yakın zamanda okumanız ve okutmanız dileğiyle.

Narperi’nin Bileziği”, Esen Armağan Özakbaş, masal, Duvar Yayınları, İzmir, 2023.